Sector herademt in juli, maar vreest voor augustus

Halverwege deze uitzonderlijke zomervakantie maakten we de balans op bij de toeristische sector. Ondanks de moeizame start was de eerste vakantiemaand alvast een succes, al is augustus nog een groot vraagteken. Dat blijkt uit een bevraging bij meer dan 200 logiesuitbaters. Igor Philtjens, gedeputeerde en voorzitter van Toerisme Limburg: “Gezien de omstandigheden zijn we zeer tevreden over de maand juli. We zijn er met onze extra zomercampagne, met acteur Matteo Simoni, duidelijk in geslaagd om Limburg top of mind te krijgen bij de Vlaming op het moment dat boeken weer kon. De sector heeft op korte termijn een gigantische prestatie geleverd. Met gemiddeld 70% bezetting (4% meer dan vorig jaar) was het een geslaagde maand. Maar daar tegenover staan wel extra kosten en lagere inkomsten voor de ondernemers, waardoor de rendabiliteit zwaar onder druk staat. Zeker nu augustus zich somber aandient met een magere bezetting en veel annulaties.”

2020 beloofde opnieuw een sterk toeristisch jaar te worden. Met in januari-februari nog een lichte stijging van het aantal aankomsten (+7,6) en overnachtingen (+0,7%) in de provincie Limburg. Daarmee zette de sector de positieve trend van de voorbije jaren verder. Tot in maart plots alles stilviel. Pas op 8 juni mocht de toeristische sector weer open. Hét moment voor ons om een extra bestemmingscampagne te lanceren met acteur Matteo Simoni in de hoofdrol. Bijna twee maanden later maken we de balans op van de eerste helft van de zomervakantie, met vooruitblik op augustus.

Limburg meer top of mind
De meetbare resultaten bewijzen dat de campagne met Matteo Simoni een schot in de roos is. We zagen sinds de start van de campagne een vervijfvoudiging in het aantal websitebezoekers op visitlimburg.be. Igor Philtjens: “Onze campagne met Matteo Simoni heeft van de een op de andere dag voor een boost gezorgd van vijf keer meer websitebezoekers op visitlimburg.be: gemiddeld 10.000 per dag, met uitschieters tot 15.000. Er is ook duidelijk een verjonging van het publiek dat interesse toont in onze bestemming. En er surfen meer en meer mensen rechtstreeks naar de website visitlimburg.be. Daaruit besluiten we dat Limburg deze zomer meer top of mind is geworden als vakantiebestemming, naast de Ardennen en de Kust.”

Staycation in eigen bubbels
Gemiddeld telden de Limburgse logies een bezetting van 70% in juli, 4% meer dan vorig jaar. Er is wel merkbaar verschil per logiestype. Zo halen de vakantiewoningen een bezetting van 74% (12% meer dan in juli 2019). De campings noteren een bezetting van 67% (21% meer dan in juli 2019). En de B&B’s stranden op 65% bezetting (19% meer dan in juli 2019). Igor Philtjens: “Er is een duidelijk staycation-effect, waarbij gasten aparte bubbels verkiezen.” De vakantieparken halen met 85% ook een fraaie bezetting. Al dalen ze met 6% tegenover juli 2019, wat te maken heeft met het later op gang komen van de boekingen door de zwembadproblematiek. De jeugdlogies leggen met 88% de hoogste bezetting voor. Slechts 4% lager dan vorig jaar, te wijten aan de gekende restricties voor jeugdkampen. En jeugdbewegingen die dit jaar kiezen voor een kamp op eigen terrein. Tot slot hinken de hotels lichtjes achterop met 61% bezetting (15% minder dan in juli 2019), al maakten ze wel een grote sprong vooruit. De oorzaak ligt vooral bij het wegvallen van event-gerelateerde boekingen deze zomer.

Bijna 700.000 overnachtingen
Op basis van de steekproef bij 212 logies maakten we een inschatting van het totaal aantal overnachtingen in juli. Dat zijn er bijna 700.000, goed voor een economische impact van zo’n 70 miljoen euro door verblijfstoerisme. Igor Philtjens verduidelijkt: “Over het algemeen tellen we +4% gemiddelde bezetting. Maar door de grote invloed van de jeugdlogies en vakantieparken, die wat minder bezetting noteren en wel een enorme capaciteit hebben, ligt het netto aantal overnachtingen iets lager (-4%) dan in juli 2019. Er is een soort gat ontstaan door de mensen die dit jaar niet op vakantie gaan, omdat ze niet durven. Maar dat wordt opgevuld door de mensen die hun buitenlandse reis nu vervangen door een staycation. Waardoor we uitkomen op een vrij vergelijkbare maand juli met vorig jaar.”

Meer last-minute boekingen
De Limburgse logiesuitbaters zijn over het algemeen tevreden over de zomervakantie tot nu toe. Voor zeven op de tien is de maand juli qua boekingen ongeveer hetzelfde of zelfs nog beter verlopen dan in 2019. Opvallend: vier op de tien uitbaters heeft naar eigen zeggen meer last-minute boekingen ontvangen dan in juli vorig jaar. Dat betekent maximum een week voor de aankomstdatum. Igor Philtjens: “Dit bevestigt onze eerdere peilingen, waaruit blijkt dat mensen dit jaar inderdaad heel lang hebben gewacht met boeken. En dat onze extra zomercampagne met Matteo Simoni dus op het juiste moment is gelanceerd.”

Profiel van de verblijfsgast
Gemiddeld verbleven de gasten 4,5 nacht in Limburg in de maand juli. Iets korter dan de 4,8 nachten in juli 2019. Maar dat valt opnieuw te verklaren door de invloed van de vakantieparken en jeugdlogies. Er is wel een zichtbare stijging bij de campings: van gemiddeld 3,5 naar 5,3 nachten. Verder blijkt dat er in juli vooral koppels (zonder kinderen) en gezinnen (met kinderen) naar Limburg afzakten. Met de voornaamste stijging bij de koppels (+24%). Qua herkomst blijft de traditionele top drie in stand: West-Vlamingen zijn het best vertegenwoordigd in de cijfers, gevolgd door de Oost-Vlamingen en de Antwerpenaren. Wat de buitenlandse gasten betreft, kwamen er iets minder Nederlanders naar Limburg. Ook zij bleven liever in eigen land. 

Donkere wolken boven Augustus 
De sector blikt ook al vooruit op de rest van de zomervakantie. Maar dat is op dit moment nog een groot vraagteken. Voor de maand augustus lag de gemiddelde bezetting aan het begin van deze week op 51%, terwijl dat vorig jaar 66% was. Igor Philtjens: “Augustus kan nog alle kanten op. Sinds de aankondiging van de verstrengde maatregelen op de Veiligheidsraad van 27 juli ziet de helft van de logiesuitbaters een enorme toename in het aantal annulaties. Mensen bekijken de situatie nu echt van dag tot dag. Maar door de reacties uit de sector van de laatste 48 uur vrezen we dat augustus én de maanden daarna dramatisch zouden kunnen worden. Op dit moment hebben we nog een najaarscampagne gepland om onze ondernemers bijkomend te ondersteunen. Maar we blijven de situatie dagelijks monitoren om eventueel aanpassingen te doen.”

Effect op de ondernemers
De huidige situatie brengt extra stress en onzekerheid voor de logiesuitbaters met zich mee, wat psychologisch niet te onderschatten is. Naast de psychologische gevolgen heeft de coronacrisis ook economische gevolgen voor de uitbaters, zoals: lagere inkomsten (bevestigt 51% van de uitbaters), extra schoonmaakkosten (bevestigt 77% van de uitbaters), investeringen in extra beschermingsmateriaal (bevestigt 60% van de uitbaters) en extra personeelskosten (bevestigt 15% van de uitbaters). Igor Philtjens: “Ook al is de bezettingsgraad vergelijkbaar met 2019, toch zullen de bedrijfsresultaten van onze ondernemers onder druk staan, omwille van meer kosten en minder inkomsten. Gelukkig heeft corona ook nog enig positief effect teweeggebracht, namelijk het stimuleren van de creativiteit bij de ondernemers: van ontbijtmanden tot picknicks, maaltijden in een afhaalautomaat, individueel ontbijt in plaats van buffet, enz. En ik hoop dat ze die positieve dynamiek blijven vasthouden!”

Attracties presteren zeer uiteenlopend 
Naast de logies bevroegen we ook een 30-tal grote Limburgse attracties. De resultaten zijn zeer divers. Iets minder dan de helft van de uitbaters zegt dat juli hetzelfde of beter verliep dan vorig jaar. De andere helft zegt dan weer minder goed. Opmerkelijk is dat zowel de cinema’s als de openluchtzwembaden allebei minder presteren, terwijl het meestal tegenhangers zijn op basis van het weer. De cinema’s dragen de gevolgen van de mondmaskerplicht, de capaciteitslimiet en het ontbreken van blockbusters. Voor de openluchtzwembaden waren er te weinig warme, zomerse ‘zwemdagen’ in juli. De binnenzwembaden met extra beleving, zoals in Center Parcs, scoorden wel goed in juli. Musea – zowel indoor als outdoor – noteren erg verschillende resultaten, afhankelijk van de operationele mogelijkheden of beperkingen. 

“Het Openluchtmuseum Bokrijk, onze grootste dagattractie, moet werken met een reservatiesysteem waardoor een maximum capaciteit werd ingesteld. Deze werd op de meeste dagen gehaald, wat resulteerde in 25.000 bezoekers, toch een lager aantal dan de voorbije jaren met ongelimiteerde entree. De speeltuin mocht 50.000 kinderen ontvangen, wat dan weer vergelijkbaar is met 2019”, zegt Igor Philtjens. “Wat tot slot nog opvalt, is het direct positieve effect dat bepaalde attracties ondervinden door nationale tv-uitzendingen die Toerisme Limburg heeft gefaciliteerd (bv. de Stroopfabriek en het Doorkijkkerkje in Borgloon, of de Fluisterboten in Dilsen-Stokkem). Die continue promotionele ondersteuning blijft dus erg belangrijk.”

Augustus dient zich somber aan
Maar ook de attracties zien eerder donkere wolken hangen boven de maand augustus. Gezien de verkleinde bubbels vrezen de uitbaters voor een negatief effect op hun bezoekersaantallen. Zo stromen de annulaties voor groepen nu al binnen. “Bovendien zegt vier op de tien attractiehouders extra kosten te hebben om de coronamaatregelen na te leven, terwijl de inkomsten dalen. Dus ook bij de attracties komt de rendabiliteit van de ondernemingen onder grote druk te staan. Maar we hopen dat de situatie zich nog deels kan herstellen, en dat de Limburgers in augustus ook de attracties in eigen provincie verder gaan ontdekken“, aldus Igor Philtjens.